İstanbul Bilgi Üniversitesi Sivil Toplum Kuruluşları Eğitim ve Araştırma Birimi ile Gençlik Çalışmaları Birimi tarafından yürütülen Şebeke: Gençlerin Katılımı Projesi kapsamında Yeni Zamanlarda Genç Yurttaşların Katılımı Konferansı, 9-10-11 Mayıs 2014 tarihlerinde Bilgi Üniversitesi Santral İstanbul Yerleşkesinde gerçekleştirildi. Yurt içi ve yurt dışından çok sayıda akademisyen ve sivil toplum kuruluşu temsilcisinin katıldığı Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti’nin finansal desteğinde gerçekleşen konferansta YASADER’i, genç üyelerimizden Günal Seyit temsil etti.

9 Mayıs tarihli program, İstanbul Bilgi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Remzi Sanver’in açılış konuşması ile başladı. Sanver, gençlerin katılım süreçleri içinde üniversite kulüplerinin önemini vurguladı ve üniversiteleri bünyesinde çocuk ve gençlik çalışmalarına odaklanan birimler hakkında bilgi sundu.

Aynı oturumdaki konuşmasında Prof. Dr. Nurhan Yentürk, yurttaşlık – siyasal katılım ilişkisi bağlamında geliştirilen projenin ürünü olan yayınları tanıttı ve çalışmalar sonucunda ulaşılan politika önerilerini sıraladı. Söz konusu öneriler şu temel noktalarda belirlendi:

1. Gençlerin özerk ve aktif yurttaşlar olarak katılımı için gençlik politikaları, gençlerin sosyal haklarının kamusal olarak sağlanması ve bu çerçevede gençlerin güçlendirilmesi yönüyle yeniden gözden geçirilmelidir.
2. Söz konusu gözden geçirme sürecine gençler içerilmelidir. STK perspektifi de, yetişkinlerin gençlere hizmeti anlayışından gençlerin kendi inisiyatiflerine öncelik tanınacak biçimde dönüştürülmelidir.
3. Gençlere erişim, kamu kurumlarının öncelikleri arasında yer almalıdır.
4. Gençlere yönelik olarak Anayasa’da belirlenen korumacı yaklaşımdan güçlendirici yaklaşıma geçilmelidir: Genç bireyler, korunacak nesneler olarak değil güçlendirilecek özneler olarak kavranmalıdır.
5. Gençlik politikalarının belirlenmesinde indirgeyici ve toptancı yaklaşımlardan uzak durulmalı, gençlik kesimlerinin farklılaşan gereksinimleri dikkate alınmalıdır.

Aynı oturumda, Avrupa Birliği (AB) Türkiye Delegasyonu Birinci Müsteşarı Erwan Marteil, Türkiye’nin AB’ye tam üyelik sürecinde sivil toplumun önemini vurgulayan ve AB’nin bu süreçte projeler temelinde sunduğu katkıları özetleyen bir konuşma yaptı.

Avrupa Komisyonu ve Avrupa Konseyi Gençlik Alanında Ortaklık Projesi yürütücülerinden Hans Joachim Schild, AB’nin gençlik politikasının ana ilkelerini, pazara ve işgücüne katılım yollarının açılması ve karar alma süreçlerine aktif katılımın sağlanması olarak belirleyerek gençlik politikaları çerçevesinde AB ile Avrupa Konseyi arasındaki ortaklık çerçevesinin kurumsal yapısına ilişkin bilgi sundu.

Toplum Gönüllüleri Vakfından Yörük Kurtaran, Türkiye toplumunun geç uluslaşması ile Türkiye’de gençliğe bakış arasındaki ilişkiyi çözümledi. Kurtaran, ayrıca Türkiye’de egemen olan gençlik algısının başlıca öğelerini ve katılımın önündeki engelleri belirledi.

İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden Emre Erdoğan, proje kapsamında gerçekleştirilen kamuoyu yoklamasından elde edilen ve gençlerin siyasal katılım davranışlarına ilişkin çıkarımlar içeren verileri; siyasal partilere üyelik gibi geleneksel katılım biçimlerini belirleyen konvansiyonel siyasal katılım ile boykot, sokak hareketleri ve internet gibi konvansiyonel olmayan katılım biçimleri arasındaki ayrılık temelinde irdeledi.

Avrupa Yurttaşlık Yılı Meclisinden Anne Charlotte Oriol, AB ölçeğindeki temsil sorunu, katılımın önündeki engeller ve yeni katılım yollarına ilişkin bir sunum gerçekleştirdi.

İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden Volkan Yılmaz, gençlerin sosyo-ekonomik statüsü ile katılım biçimleri arasındaki ilişkiyi inceleyen sunumunda, siyasal katılımın genişletilmesi için düşük sosyo-ekonomik statüdeki gençlerin katılım yollarının çeşitlendirilmesini; bu amaç doğrultusunda genç işçilerin sendikalaşmasının ve genç kadınların mahalle temelli kadın kooperatiflerine katılımının teşvik edilmesini önerdi.

Londra King’s Collage’dan Dr. Paul Sweetman, Lizbon Üniversitesi’nden Dr. Vitor Sergio Ferreria ve İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden Dr. Alper Akyüz’ün katıldığı “Alternatif Katılım Yolları” başlıklı oturumda direniş kültürü, var oluş sanatı, siyasal katılım – beden ilişkisi gibi konular tartışıldı.

10 Mayıs tarihli ikinci gün oturumlarında, Güney Galler Üniversitesi’nden Howard Williamson, Avrupa’da gençlik politikası kavrayışının tarihsel gelişimini inceleyerek AB kapsamında yürütülmüş olan ve 1997 yılından itibaren 21 ülkenin gençlik politikalarının raporlayan geniş ölçekli çalışmadan söz etti. Williamson, gençlik çalışmaları alanında Finlandiya’nın en önde gelen ülkelerden biri olduğunu belirtti.

İzmir Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Ekrem Düzen, gençlerin siyasal katılımı önündeki engelleri, Türkiye’de egemen olan aile yapısını dikkate alarak çözümledi ve bu yapı içinde kendini gösteren “cebri kontrol” düzeneğinden gençlerin kurtarılmasının yolunu, “çocuğu aileden -koparmadan- uzaklaştıracak bir anlayış” olarak sundu.

İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden Burcu Oy, Türkiye’de örgütlenme özgürlüğünün önünde engel oluşturan mevzuat altyapısı ve sivil toplum içinde tarihsel olarak dönüşen gençlik algısı hakkında açıklamalarda bulunarak farklı ölçütler temelinde değişkenlik gösteren Türkiye’deki katılım eğilimlerini belirledi.

Aynı üniversiteden Laden Yurttagüler, “Gençler, Otonomi ve Belirsizlik” başlıklı sunumunda yurttaşlık çözümlemeleri penceresinden sosyal politika modelleri, aile ve gençlik ilişkisi üçgenine odaklandı. Yurttagüler, bu bağlam içindeki sorunların çözümü yönünde, gençlerin temel yaşamsal gereksinimlerinin aile yerine kamu tarafından karşılandığı bir eşit yurttaşlık modelini, gençlerin gereksinimlerini tahmin etmek yerine onlara soracak bir anlayışın geliştirilmesini ve kamusal hizmetlerin “genç dostu” bir içerikle yapılandırılmasını (hiyerarşik olmayan, ulaşılabilir, eşit yurttaş perspektifi içeren) önerdi.

Yine İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden Doç. Dr. Pınar Uyan Semerci, siyaset kavramının yeniden tanımlanması arayışından yola çıkarak gençliğin ve özellikle gençlik içindeki dezavantajlı grupların gereksinimlerini, siyasal katılım bağlamı ile ilişkilendiren bir sunum gerçekleştirdi.

Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı’ndan Zelal Yalçın, 1980 sonrasında kadın hareketinin tarihsel gelişimi ve Vakıf çalışmalarında esas aldıkları özgün modeller üzerine bilgi sundu.

European Alternatives girişiminden Elena Dalibot, European Citizens Action Service girişiminden Elisa Bruno, The Citizens Foundation girişiminden Gunnar Grimsson ve Robert Bjanason ile Ruh Sağlığında İnsan Hakları Girişimi’nden Şehnaz Layıkel ve Can Feyzioğlu, ikinci gün toplantılarının son oturumunda katılım uygulamalarındaki iyi örneklere ilişkin sunumlar gerçekleştirdiler.

Konferans programı, toplantı çıktılarının tartışıldığı 11 Mayıs tarihli atölye çalışması ile sona erdi.